Vergankelijkheid
is als de groeiende schaduw van de berg in de ondergaande zon. Het is om het even hoe hard je wegloopt, de nacht valt altijd in. Milarepa |
Info
In het recente werk van Gerda Kunst wordt aan dode voorwerpen nieuw leven gegund. Een hazenschedel krijgt een ander aanzien, -als koetsier. De kaken van een schaap lijken te dienen als handgrepen waarmee een wagen voortgetrokken wordt. De geest van vergankelijkheid nestelt zich in Gerda's beelden, en vaart op haar boten. Charon is de roerganger op voor- of achtersteven om de mens naar absolute vrijheid te voeren. Vogels symboliseren de geest, de bevochten vrijheden, zijn boodschappers van goed en kwaad, kondigen leven en dood aan. In haar beelden versmelten vergankelijkheid en eindigheid tot tere, verstilde taferelen, die op een originele wijze haar kijk op het thema zichtbaar maken. Het materiaal dat Gerda Kunst van oudsher gebruikt is zacht, gekleurd leer, vilt, stukken stof, en alles wat bij het maken van textielkunst hoort. Vroeger waren sprookjesfiguren, met name uit Tolkien's trilogie `In de ban van de ring' een belangrijk thema voor Gerda (lang voor de boeken verfilmd werden). Boombaard was een van haar lievelingsfiguren, door haar verbeeld in manshoge uitvoeringen. Twee ervan vergezellen haar nog dagelijks, ze staan in haar atelier en woning. Tegenwoordig zijn haar uitgangsmaterialen botjes van dieren, schelpen, stukken hout, vogelveren, boomzaden, in combinatie met stof en leer. Haar nieuwe thema is het stoffelijke en onstoffelijke samenvoegen tot zinnebeeld, tastbaar en abstract. Het gebruik van kleine schedeltjes van dieren heeft voor Gerda niets sombers, integendeel, het zijn verwijzingen naar gewezen bestaan. Het gaat Gerda niet om het terugwinnen van leven - het overtrekken van een schedeltje met een nieuwe huid, dat het object een echt vogeltje zou doen lijken - maar om het creëren van een symbool, verwijzend naar een andere werkelijkheid dan het object dat zich aan de kijker manifesteert. (tekst: G.S.B.Schagen) |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogen (een van vier panelen)
(h/b) 140 x 70 cm.
Stof op spaanplaat, leer, textiel. (WVO, Veghel). |
Het oog als symbool.
In vele culturen is het oog symbool van schoonheid. Daarnaast wordt aan het oog vaak bijzondere betekenis toegekend. Bekend voorbeeld is de uitdrukking: 'Het oog is de spiegel van de ziel'. Het 'oog van het hart' is het eigenlijke centrale punt van de persoon (aldus de Islam). Wie met liefde toeziet, ziet meer dan iemand die zonder liefde kijkt. Op de oudste afbeeldingen die ons van mensen bekend zijn, zien we vaak grote, wijdgeopende ronde ogen. Denk bijvoorbeeld aan het oude Egypte, Ethiopië, de oude Aziatische culturen, de indianen van Midden- en Zuid-Amerika. Het gold als symbool voor de goden van zon, maan en sterren. Daarnaast voor het innerlijk schouwen, of voor het zien van onstoffelijke werkelijkheden. Zo kent men in de wereld van Hindoeïsme en Boeddhisme het gebruik van het derde oog, dat als een rode stip tussen de bestaande ogen op het voorhoofd wordt geschilderd: 'de vlammende parel'. Het duidt erop dat men oog heeft voor de verborgen aanwezigheid van het goddelijke; het betekent spiritueel bewustzijn en wijsheid die de menselijke maat overstijgt. Bij Chinezen en Japanners staat het linkeroog voor de zon en het rechter voor de maan. In de christelijke wereld duidt Gods oog op alwetendheid of alziendheid. Bekend is de afbeelding van Gods oog in een driehoek (verwijzing naar het drie-ene karakter van God) waaruit stralen naar alle kanten gaan. Soms stond er ten overvloedde bijgeschreven 'God ziet u'. De bedoeling ervan was de mens te troosten: zelfs als niemand onder de mensen oog voor je had, dan hield God je met zijn vriendelijk licht in het oog. Er zijn ook culturen en (bij)geloven die geloven in de magie van het Boze Oog. Als dat op je gericht is, kan het je kwaad berokkenen. 1980 - 2009 A. van den Akker s.j. |